Een apocalyptische (én verborgen) kerst


De kerkelijke kalender loopt vóór op de wereldlijke. Zondag begint met de advent een nieuw jaar. De wereld wacht nog 31 dagen...
Het leesrooster biedt ons voor die zondag niet de aankondiging van de geboorte van de Messias. Nee, we horen (en zien) apocalyptische beelden: sterren storten ter aarde, oorlogen, chaos, duisternis.
Het gaat niet over het begin maar over het einde.
De krant en het journaal als Goede Boodschap?


Maar het ging toch met advent om de komst van een lieve, kleine baby, gewikkeld in doeken? Hoe zo: een compleet nieuw begin?
Wat een vondst van de kerk om de voleinding, de zondagen dat het om de laatste dingen gaat, te verbinden met een nieuw, onverwacht begin.
De eindtijd en de begintijd schuiven in elkaar.


Datzelfde gebeurt ook in de film 'Children of men' naar een roman van P.D. James. Zij overleed vandaag op 94 jarige leeftijd. James werd bekend met haar detectives waarin speurder Adam Dalgliesh de hoofdrol speelt. De verfilming van haar novel 'The Children of men' is prachtige mengeling van actie en inhoud.
(Een mooi interview met de barones of Holland Park vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=Z6k6OdfMZyc Een openbaar interview dat begint met gebed!)


Children of men
We schrijven 2027, de jongste persoon op aarde wordt vermoord.
Wíj vermelden de oudste mens in het Guinness Book of Records. Maar in wereld van de The children of Men telt de jongste mens. Want de mensheid kan zich niet meer voortplanten en sterft langzaam maar zeker uit. (Saillant verschil tussen boek en film: in de eerste zijn de mannen, in de tweede de vrouwen onvruchtbaar; het eerste lijkt me 'bijbelser').
Wanneer de laatst geboren persoon, Baby Diego, op zijn achttiende om het leven komt, ontstaat er een gewelddadige chaos. De wereld staat in brand, we tuimelen in een mondiale chaos van het ene apocalyptische beeld in het andere. Bendes van diverse levensovertuigingen trekken massaal de straten op om zwaar bewapend hun gelijk te halen. Ondertussen weert Engeland alle immigranten en zet vast in kooien en kampen.


Kerstverhaal
Maar te midden van chaos en willekeur, tussen de met illegalen volgestopte kooien, is er een glimp van hoop.
De voormalig revolutionair Theo (!) Faron wordt ingeschakeld om de meestgezochte persoon op aarde te beschermen: de laatste zwangere vrouw. Theo moet een jong zwart en zwanger meisje redden.
'Hoe ben je zwanger geworden?', vraagt Theo verbaasd. 'Ik ben maagd' grapt de aanstaande moeder die niet weet wie de vader is.
Theo loodst haar veilig door de beschietingen, even is er zelfs door toedoen van het kind een staakt het vuren. Om uiteindelijk moeder en kind via de kotter Tommorow over te dragen aan The Human Project — een pacifistische organisatie die alleen maar lijkt te bestaan als je er ook werkelijk in gelooft.


Het deed me denken aan die andere, oudere apocalyps, het laatste bijbelboek, Openbaring 12:
Met een visionair oog ziet Johannes en vrouw die op het punt staat haar kind te baren. Ze wordt bedreigd door een zevenkoppig monster, dat met een zwiep van zijn staart een derde van de sterren van het firmament veegt. De vrouw baart leven, de draak zaait dood en verderf. Maar het kind en de moeder blijven gespaard.

De heilige maagd, Herodes, de stal met stro (een vervallen en verlaten fabriek met een krakkemikkege vloer), ze zijn allemaal in dit futuristisch hervertelde kerstverhaal herkenbaar.

De film is een uitdagende combinatie van stijlen. In het gewaad van science fiction, van oorlogsfilm (bloed spat op de lens terwijl ook de cameraman schuilt voor de kogels), maar ook van komedie (de auto start niet, de wielen lopen vast in de modder en toch worden onze helden niet door de schurken ingehaald), zien we hoe Het Kind het redt en gered wordt.
Of en hoe het kind ook ons redt, blijft open.
Maar het roept wel de vraag op: Waar zou de Messias vandaag geboren worden?
Die vraag stelt de film niet expliciet. De schrijfster van de novelle is zelf christen, maar haar hoofdpersonen zijn dat vaak niet expliciet. Zij noemt haar karakter in haar detecievserie, inspector Adam Dalgliesh, een 'reverend agnostic'.
'I am not writing to convert people to anything' zegt lady James.

Reacties

Anoniem zei…
Mooi artikel, Martin, ik geef het door aan Jurjen want die zoekt altijd geschikte films coor ons jaarlijkse passieproject in Hilversumse filmtheater en voor het ook jaarlijkse vastenweekend met de jongeren van onze kerk. Als je nog tips voor beide hebt..... Groet van Adrienne
Dank voor je reactie, Adrienne. Ik neem aan dat Jurjen Son of Man (Zuid Afrika) kent? Groeten en goede advent gewenst!