Missionaire reis Londen: St James' Piccadilly


In het kader van de opleiding Missionaire Specialisatie waren we vier dagen op avontuur in Londen. We doken onder, letterlijk door met de underground de stad te doorkruisen. En waar we weer bovengronds kwamen, werden we ondergedompeld in traditionele en vernieuwende kerkplekken in de Britse hoofdstad. 
We bezochten Fresh Expressions of Church, pioniersplekken en gevestigde kerken van de Church of England (Anglican) en de United Reformed Church (URC). De eerste is de monumentale staatskerk met 13,4 miljoen leden, de tweede een lilliputter met 50.000 leden. Maakt niet uit. Beide zijn in een seculiere omgeving op zoek naar een vorm van kerk-zijn die past bij hun identiteit en bij hun context. 



Vóór de kerk St James’ Piccadilly, hartje London, waar we op zondagmorgen naar de kerk gaan, staat een beeld van Maria. 
Zij luistert met open ogen en oren. Haar handen vormen grote oorschelpen. Ze is gericht naar voren, gefocust, naar iets buiten haar dat steeds meer binnen in haar zal groeien. 

Luisteren, dat is het kernwoord dat ik meeneem van onze oriëntatiereis. Luisteren naar de stille stem van God die niet schreeuwt. Luisteren naar mensen, naar de context, naar de tijd waarin we leven. Luisteren naar mezelf. 


Ik ben geraakt door de eerlijke, toegewijde, open mensen die onze gids zijn. Hun karaktertrekken: bescheiden en zelfbewust, humor en gelovig, teamspelers. Met oog voor wie God is en wat Hij doet in en door mensen. Met een eenduidige focus op God. Mooi verwoord in de preek op door Hugh Valentine , die opriep tot een eenvoudig leven: “Simplicity finds varied forms: simplicity in behaviour, simplicity in worship, simplicity in patterns of consumption, simplicity in character, simplicity in all things. Simplicity here is not stupidity, dreariness, emptiness or meanness. Rather, it represents freedom from the fictions of our day, and it radiates a beauty that reveals as an exploitative sham the enduring ‘Because you’re worth it’ advertising strapline. It opens ourselves up to the transforming work of the Holy Spirit by dispensing with artifice.” 

In St James’ Piccadilly word ik getroffen door de weldadige combinatie van mooie en verzorgde liturgie en de losse, alledaagse toon en sfeer. 
De intrede met kaarsen en het Evangelieboek. 
De kring waarin we brood en wijn ontvangen; als de mensen in binnenste kring ‘bediend’ zijn, maken ze plaats voor anderen die hun plek in nemen. Het gaat er ontspannen en vrij maar niet rommelig toe. Als maken we deel uit van een dans. 
De voorganger die na de eucharistie knielt. 
En midden onder ons is Christus aanwezig: 

...in the singing and the dancing
and within the people's cry,
for the world is space for singing
God's great song that never dies.

Er is concentratie, heilige ruimte en volop deelname door de kerkgangers; zij verzorgen de lezingen (vanuit het middenpad), de gebeden, de mededelingen (kort en bondig!). Ook de zegen (bij de uitgang; alle kerkgangers draaien zich om naar het Westen) wordt door allen ontvangen en doorgegeven in een grote omarming. 



Het bord buiten met vieringen spreekt boekdelen: veel variatie en aandacht voor lichamelijkheid: gender, dans, leven als dakloze. Het woord incarnatie viel geregeld bij ons nagesprek. Want dat hadden we geproefd, ontvangen, ervaren: 

Christ, the tent God pitched among us
tabernacled on this earth,
as the sacred mystic presence
which sustains our spirits' growth,
for in Christ the Word incarnate
God's new world is brought to birth.

Incarnatie en liturgie werd ook zichtbaar in andere keuzes. Na de viering werd de kerk in gereedheid gebracht voor een viering ter nagedachtenis aan de verkeersslachtoffers in Londen van afgelopen jaar. St. Martin in the Fields doet hetzelfde voor alle gestorven daklozen: ieder wordt bij name genoemd. 

De mission-statement van St James' is helder en uitnodigend: 

  • We seek to be an inclusive congregation, welcoming of both human experience and human diversity. We take the Bible seriously, and seek to understand it in the light of that same experience and diversity, and of what this age knows and Biblical writers did not, and could not, know.
  • We are widely representative of partnered and single people, straight, gay and transgendered, those who have a sure Christian faith and those who struggle with belief. You'll find amongst us those who can be described as orthodox in their faith and affirmations, others who might be termed progressive. In short, we are pretty varied.
  • We believe that in the Gospel is to be found a radical welcome, a great and generous invitation to share in the banquet of God’s creation. And also a challenge, to this and all generations.

Kijk, hier word ik blij van: verwelkomend, gastvrij; inclusiviteit die niet vaag blijft maar concreet noemt aan welke mensen men op het oog heeft. 

Wat ik hiervan meeneem: geleefde en levendige liturgie maakt zichtbaar waarvan je leeft en zoekt de randen op en het experiment. Hoe missionair is de ‘gewone’ kerkdienst als een avontuur waarin ik aangeraakt word: het gaat tintelen en stromen waar God en de wereld op een nieuwe manier in beeld komen… 

Reacties

Ingo Heinen zei…
Mooie beschrijving Martin. Wat mij opvalt in de pioniersdienst die is niet bedoeld voor mensen die nu nog buiten de kerk staan. Diegene die op dat moment zich nog niet verbonden voelen, zullen niet naar de dienst komen. Bij pionieren denk ik aan mensen, die zich hebben afgewend van de kerk of zo onbekend zijn met de kerk, dat ze niet weten wat het kerkleven hun kan bieden. In mijn optiek heb je om die mensen te bereiken een tussenstap nodig. Een stap, een binnenkomen die niet ligt in een kerkgebouw. Overigens vind ik de vormen die men koos voor een liturgie die inclusief is erg mooi.