Sterrendal: Alex Roeka - altijd een zwerver en immer op de vlucht


Met gemengde gevoelens kwam ik thuis van het optreden van Alex Roeka, zondag 20 februari in De Lieve Vrouw, Amersfoort. 
Het was vanouds, met zijn vakkundige vaste begeleiders, Reyer de Zwart en Jeroen Kleijn. Fijne en kleine bezetting. minimaal, zoals we gewend zijn. Knap hoe zij de enkele akkoorden die Roeka gebruikt met ritme en originele loopjes omspelen. 
Van muzikale vernieuwing hoeft dit trio het niet te hebben. Wel van originele teksten, zwartgallige observaties, nuchtere relativering en gedegen muzikale ondersteuning. En toch kwam het maar moeizaam op gang leek het. Pas als de klassiekers 'Vuur en ijs' en 'Moeder' klinken, lijkt de vonk over te slaan. 

Op het eerste gezicht lijkt het optreden een herhaling van zetten. Roeka zelf zal daar niet rouwig om zijn. Dit is wat hij is. Een voortdurende deconstructie van zichzelf. Hij breekt zijn eigen ambities en positief optimisme van anderen tot op de grond af. Tot er niets meer over is en dat is het dan. Toch blijft hij daar over zingen. Een bejaarde bard met schorre stem, met humoristische en hilarische verhalen. 

En toch houd ik van die man. Onopgesmukt. Zonder poespas of dikdoenerij. 

Roeka is een laatbloeier. Pas op zijn vijftigste debuteert de Brabantse bard. In 1992 schreef hij zijn eerste liedjes. Het was meteen duidelijk dat hij het doel in zijn leven gevonden had. Zijn hele hebben en houden vertolkt hij onverbloemd in zijn liedjes. Je voelt je haast in een voyeuristische rol geduwd. Ongemakkelijk en ontwapenend. 

Van recensenten en jury’s van diverse muziek- en theaterprijzen ontving Roeka de nodige lof. Voor het lied 'Noem ’t geen liefde' ontving hij in 2000 de Annie M.G. Schmidtprijs. Twee van zijn albums werden bekroond met een Edison: 'Beet van Liefde'  (2009) en 'Gegroefd' (2013). Daar kwam  Nederlandse Oeuvreprijs Cabaret & Kleinkunst 2017/2018 nog bij.

Toch blijft zijn publiek opvallend klein, omgekeerd onevenredig met deze officiële waardering. De Lieve Vrouw was lang niet uitverkocht. Het past bij Roeka's handelsmerk: ironie en zelfspot. Hij schept schijnbaar genoegen in de schoonheid van zijn val. En met alle optimisme en mooipraterij. 

En toch, zijn somberheid maakt niet treurig. Ik lach om zijn grappige ontboezemingen, zijn mislukte liefdesavonturen, zijn onbereikbare verliefdheden, hoe hij vertelt dat hij uitglijdt op de kronkelpaden van zijn leven en achterover valt in de modder. 

Zijn nieuwste album zal deze week verschijnen. Eén cd met 12 nieuwe liedjes. En één cd dat maar één nummer bevat. Naar eigen zeggen het op één na langste Nederlandstalige lied 'In dit sterrendal' dat ruim 50 minuten lang aanhoudt. (Ja, alleen Joop Visser schreef ooit een nummer dat langer duurt. In deze olympische titelstrijd komt hij ruim drie minuten te kort. Ere wie ere toekomt. En die gunt Roeka de ruimhartig). 

Roeka is ijzersterk in zijn typeringen van het leven. 'In dit sterrendal' is er zo één. Taal vol paradoxen. In ieder van ons woont en engel en beest. Hij beschrift zijn heimelijke verliefdheden en in zijn openlijke ruzies blijft hij zoeken naar liefde, die hij tegelijk verafschuwt als een onbereikbaar ideaal. 

76 jaar is hij inmiddels en net als Dylan bezig aan een never-ending tour. Net als de oude bard vervalt Roeka in herhalingen. Maar het getuigt van lef om je biografie in een ballade van ruim 50 minuten te vatten. In een hypnotiserende cadans krijg je sympathie voor deze 'stakker in het sterrendal' die niet weet waar hij het zoeken moet. Misschien is het ook wel de levenskunst van het ouder worden, dat je zeggen kan: dit ben ik. Mooier wordt het niet. 

En wat een pareltjes van zinnen: 

"Ik werd een mysticus... Een engel met een baard van vóór de zondeval, in dit sterrendal'. Waar je langzaam tot het besef komt wat als je sterveling bent. Alles in het moment, niets in de eeuwigheid."

"Een zwerver zoekt en is tegelijk ook op de vlucht. Alleen verder gaan geeft rust." 

Mijn gemengde gevoelens blijven, en dat is Roeka op het lijf geschreven. 




Reacties

Unknown zei…
Alles in het moment, niets in de e eeuwigheid....
Om een poosje op te kauwen...
ja... de eeuwigheid ín het momentane...